Czego jeszcze nie wiesz o zaskrońcu?
Gady – to z pewnością jedna z grup zwierząt, które wywołują w ludziach najwięcej obaw, strachu i lęku, zarówno ze względu na swój wygląd, jak i zachowanie. Potrafią zaatakować jadem, ostrymi zębami lub pazurami powodując rany, a nawet śmierć. Opanowały środowisko zarówno wodne, jak i lądowe na całym świecie, siejąc postrach wśród mieszkańców wszystkich kontynentów oprócz Antarktydy. Warto jednak zadać sobie pytanie, czy tak naprawdę wszystkie gatunki gadów są tak niebezpieczne i czy należy się ich obawiać. Odpowiedź brzmi -nie! Nie wszystkie gatunki, obecnie żyjących gadów są groźne dla człowieka. Często sam ich wygląd ma za zadanie odstraszać, jednak samo zwierzę może być dla człowieka niebezpieczne. Warto zapoznać się z najczęściej występującymi gatunkami gadów żyjącymi na świecie, a w szczególności w Polsce. W naszym kraku jest ich aż 13. Do grupy tych najbardziej znanych należy Zaskroniec zwyczajny, który jest świetnym przykładem zwierzęcia, które mimo odstraszającego wyglądu nie jest groźne, ani jadowite. Przyjrzyjmy się bliżej temu gatunkowi, aby lepiej go poznać i pozbyć się fałszywych stereotypów na jego temat.
Charakterystyka
Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) to występujący na terenie niemalże całej Europy, Środkowej Azji i północnej Afryki. Jest to gatunek niejadowitego węża, z rodziny połozowatych. Dorosłe osobniki ważą około 100 gramów i prowadzą dzienny tryb życia. U tego gatunku dymorfizm płciowy jest słabo widoczny i sprowadza się jedynie do długości tych osobników. Samica tego gatunku osiąga długość około 1,5 metra długości i jest większa od samca, który zazwyczaj mierzy około 1 metra. Młode, które wykluwają się z jaj po dwóch miesiącach mają około 15 centymetrów. Należą do drapieżników, a ich pokarmem są płazy (żaby, ropuchy, traszki), ryby lub małe gryzonie. Atakują i zjadają jedynie żywe ofiary. Średni wiek zaskrońców to 15 lat.
Miejsce występowania
Obszary, na których najczęściej bytują zaskrońce to podmokłe, bagniste oraz wilgotne tereny. Zasiedlają okolice jezior, łąk, lasów, a nawet można je spotkać nad morzem. Występują zarówno na terenach nizinnych, jak i górzystych. Osobniki tego gatunku bytują niemalże w całej Europie z wyjątkiem Irlandii, Szkocji, Krety oraz północnej części Skandynawii. Są najbardziej pospolitym gatunkiem gadów w Polsce.
Metody obrony zaskrońców
Naukowcy odkryli, że atakowane zaskrońce wydzielają wonną,białą ciecz i udają martwe. Kolejnym sposobem obrony zaskrońców przed drapieżnikami jest wydawanie głośnego syczenia. Obie metody mają bardzo dużą skuteczność.
Pochodzenie nazwy
Nazwa zaskroniec pochodzi od bardzo charakterystycznej cechy tych zwierząt. Mają one bardzo wyraźne, żółte plamy „za skroniami”. Jest to bardzo ważna informacja, po której możemy odróżnić ten gatunek od innych węży i stwierdzić, że są dla nas nie groźne i nie posiadają trującego jadu.
Pozytywne cechy zaskrońców dla człowieka
Nie wszyscy wiedzą, że te gady mogą mieć pozytywny wpływ na życie człowieka. Niektóre osobniki bytują w miejscu zamieszkań ludzi, a w szczególności w ogrodach i chętnie polują na drobne gryzonie, takie jak: młode szczury, czy myszy oraz na niektóre płazy.
Jak odróżnić Zaskrońca zwyczajnego od jadowitej Żmii zygzakowatej?
Oba te zwierzęta występują na terenie Polski, dlatego warto wiedzieć, jak je odróżnić. Żmija zygzakowata posiada charakterystyczne zygzaki wzdłuż całego ciała kolorze białym, miedzianym lub czarnym. Występują u niej podłużne źrenice i ma trójkątną głowę. W przeciwieństwie do żmii, zaskroniec ma na głowie wyraźne, odznaczające się żółte plamy oraz okrągłe źrenice. Jego głowa jest płaska. Dodatkowo żmija posiada bardziej masywną budowę ciała. Warto wspomnieć, że drapieżniki te różnią się również długością. Jadowita żmija jest aż o 50 cm krótsza, od niegroźnego zaskrońca.
Ciekawostki o Zaskrońcu zwyczajnym
1. Największe szanse na spotkanie zaskrońców mamy wiosną od kwietnia do czerwca.
2. Są one zmiennocieplne i wygrzewają się na słońcu, aby podnieść swoją temperaturę ciała, co jest typową cechą dla gadów.
3. Całą zimę spędzają gromadnie, ukrywając się przed mrozem w pniach drzew, norach innych zwierząt lub w jamach.
4. Ciała tych węży pokrywają szorstkie łuski oraz tarczki.
5. Młode zaskrońce polują na małe ryby, kijanki oraz dżdżownice.
6. Ze względu na swoją sztywną budowę ciała, połają swoją ofiarę w całości.
7. Samice składają najczęściej od 8 do 20 jaj, choć ich liczba może sięgać nawet do 50 sztuk.
8. Zwierzęta te świetnie pływają i nurkują.
9. Podbrzusze jest białe, a część grzbietowa szarozielona lub brązowozielona, pokryta łuskami.
10. Zaskrońce to bardzo płochliwe zwierzęta, stroniące od ludzi. Nawet po wzięciu do ręki nie kąsają.
Warto pamiętać, że wszystkie gatunki gadów są w Polsce pod ochroną!
Największym zagrożeniem dla zaskrońców jest człowiek. Najczęściej giną pod kołami samochodów, podczas koszenia trawy lub ataków ze strony innych zwierząt, takich jak: bociany białe, myszołowy jak również gadożery.
